wpress
Dilge Timoçin
Yerel seçimlerin sonuçları, Türk siyasetini yakından izleyen uzmanlar kadar, birçok ülkenin devlet kademesinde de “şaşırtıcı” olarak yorumlandı. Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ağırlamaya hazırlanan Washington’da ise sessizlik hakim.
Geçen Mayıs ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin iki turu ve 2019’daki yerel seçimler sonrası, süreç ve sonuçlarla ilgili ilk açıklama yapan ülkelerden olan ABD Dışişleri Bakanlığı, yorum yapmamayı tercih etti.
Bakanlık Sözcüsü Matthew Miller bu defa, “Genellikle dünyanın herhangi bir yerindeki seçimler hakkında yorum yapmıyoruz ya da pozisyon almıyoruz” diye konuştu.
Erdoğan’ın hala resmileşmeyen Washington ziyaretinin etkisi
Düşünce kuruluşu Amerikan İlerleme Merkezi’nden Türkiye uzmanı Alan Makovsky’ye göre ise Ekrem İmamoğlu’nun kazanması değil ancak CHP’nin Türkiye genelinde yüzde 37’inin üzerinde oy toplaması Biden yönetimi dahil tüm gözlemciler için sürpriz oldu.
“Bence yönetim muhtemelen bunun ne anlama geldiğini derinlemesine düşünüyor, özellikle de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaklaşık 5 hafta sonra 9 Mayıs’ta beklenen ziyareti düşünüldüğünde” diyen Makovsky, Erdoğan’ın yara almış olsa da güçsüz bir lider olarak görülmeyeceğinin altını çizdi. Makovsky, bu ziyaret nedeniyle de Biden yönetiminin açıklama yapmıyor olabileceğini söyledi.
Erdoğan’ın Beyaz Saray ziyareti Biden yönetimince henüz resmen açıklanmadı. Ancak davet önce Ankara tarafından Türk basını ile paylaşıldı. Ardından ismi açıklanmayan Amerikalı yetkililerce de doğrulandı.
Alan Makovsky, “Bence Erdoğan’ın bakış açısına göre seçimden önce bu ziyareti sızdırmanın bir değeri vardı. En azından uluslararası alanda kendisine değer verildiğini ve ABD ile yaşadığı sorunlara rağmen Washington’un hala kendisiyle ilişki kurmak istediğini göstermek istediğini düşünüyorum ve bence bunun seçim öncesinde kendisine bir destek sağlayacağını umuyordu” diyor.
Ancak Türkiye uzmanı, bunun seçimler üzerinde herhangi bir etkisi olduğunu düşünmüyor. Makovsky’ye göre, “yerel seçimlerin ana mesajı Erdoğan’ın ekonomisine bir karşı çıkıştı ve dış ilişkiler geçen yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olduğu gibi bir faktör değildi.”
“Washington, Erdoğan ile çalışmaya kararlı”
Düşünce kuruluşu Dış İlişkiler Konseyi’nin (CFR) Ortadoğu ve Türkiye politikaları uzmanı Steven Cook da AK Parti’nin kaybının ekonominin durumuyla ilgili olduğunu söylüyor; “Ancak gözlemciler, parti ve cumhurbaşkanının neredeyse 22 yıldır iktidarda olmasının ardından Türkler arasında Erdoğan ve AKP yorgunluğu oluştuğu gerçeğini de göz ardı etmemeli” diyor.
Yine de Cook’a göre AK Parti’nin yenilgisinin Washington için bir anlamı yok ve “Erdoğan ile çalışmaya kararlı görünüyorlar.”
Peki uzmanlar, AK Parti’nin yerel seçim sonuçları ışığında gelecek 4 senede Erdoğan’ın iç politikalarında ve Washington ile yürüttüğü ilişkilerde bir değişiklik bekliyor mu?
Amerikan İlerleme Merkezi’nden Alan Makovsky ise Erdoğan’ın, kendisini cumhurbaşkanlığı seçimlerinde destekleyen Yeniden Refah Partisi’ni koalisyona geri getirmek için, “kadına yönelik şiddeti önleme yasasının yürürlükten kaldırılması gibi” adımlar atacağını öngörmüyor; ancak uzmana göre, Erdoğan’ın İsrail konusunda adımlar atması mümkün.
İsrail ve PKK politikaları
“YRP, İsrail ile ilişkileri kesmediği için Erdoğan’ı çok eleştirdi. Büyük olasılıkla İslamcı sağına bir çağrıda bulunacaksa, bu İsrail ile ilişkilerle ilgili bir şey olacaktır” diyen Makovsky, Erdoğan’ın yerel seçim konusunu değiştirmek için herhangi bir agresif eylemde bulunup bulunmayacağının yakından izlenmesi gerektiğini söyledi.
İsrail’le ilişkiler dışında, Erdoğan ve AK Parti hükümetinin PKK ile bağlantılı Irak ve Suriye politikası da, uzmanların radarında. Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim gecesi yaptığı konuşmada, “Başarılı operasyonlarımız sayesinde iyice köşeye sıkıştırdığımız bölücü terör örgütüne ölümcül darbeyi mutlaka indireceğiz. Bir kez daha altını çizerek söylüyorum: Güney sınırlarımızın ötesinde bir teröristan kurulmasına izin vermeyeceğiz” demişti.
Ankara’nın, Irak’ta faaliyet gösteren PKK’ya karşı büyük bir askeri operasyon başlatmaya hazırlandığı haberleri, yerel seçim öncesi gündemdeydi.
Makovsky, “Erdoğan’ın 9 Mayıs’ta beklenen Washington ziyaretine kadar Biden yönetimi ile arasında yeni sorunlar yaratmak istediğini sanmıyorum. Ancak Washington ziyareti tamamlandıktan sonra yetkililerin özellikle Suriye ve Irak ile askeri alanda ve İsrail ile diplomatik ve muhtemelen ekonomik alanda neler yapacağını izleyeceğini düşünüyorum” dedi.
